W moim bliskim otoczeniu są osoby, które chorują na stwardnienie rozsiane (SM). Dlatego przy pierwszych objawach zapaliła mi się czerwona lampka, że to może być ta choroba. 2023-05-31. 1688. Stwardnienie rozsiane to przewlekła choroba neurologiczna, która bezpośrednio wpływa na centralny układ nerwowy, zakłócając komunikację między mózgiem a ciałem. Choć jest to choroba, która może znacznie wpłynąć na jakość życia, jej objawy są często nieznane lub niezrozumiane. W tym artykule przyjrzymy Pozdrawiam. Kłopoty ze snem. Napisane przez: Akinom - 15-03-2018, 03:28 - Forum: Codzienne sprawy a stwardnienie rozsiane - Odpowiedzi (84) Czy macie kłopot z przespaniem nocy? Ja się ostatnio budze tak w okolicach 2 i już nie ma mowy o spaniu. I taka wegetacja do rana. W dzień nie potrafię się przespać. Forum Chorych na stwardnienie rozsiane > Objawy - SM > Inne objawy > Problemy z kupą ? To ważny temat, więc liczę na szczere o odpowiedzi. hela. 16-09-2018 Starałem się jakiś czas temu o wypłatę odszkodowania przez tą firmę w wyniku zachorowania na sm i otrzymałem go. Miałem wypis ze szpitala, a w nim stwierdzone w RMI kilka ognisk demielinizacyjnych. Miałem też z innego szpitala zaświadczenie potwierdzające u mnie tą chorobę. Im więcej papierów tym pewnie lepiej. Neurolog Łódź. Witam! Nie wiem czemu dwie moje odpowiedzi z adresem poprostu zginęły. Podaję namiar:Szpital Kopernika w Łodzi.ul.Pabianicka 61.Klinikę prowadzi prof Głombiński który przyjmuje prywatnie w Łodzi nr 042 6638466.Ja mam nr do dr Marka Juszczaka od mojej neurolog-chęnie podam 506057368.Można powiedzieć że ktoś na Clmd7fB. Ważne jest, aby przed rozpoczęciem każdego programu ćwiczeń lub zakupem sprzętu do ćwiczeń skontaktować się ze swoim lekarzem i / lub fizjoterapeutą. Mogą oni pracować wraz z wami, abyście wspólnie zidentyfikowali konkretne potrzeby i cele oraz znaleźli taki program i sprzęt, który będzie najlepiej dostosowany do waszej kondycji fizycznej. Wielu chorych po 4 miesiącach w przebiegu stwardnienia rozsianego notuje trwałą remisję po zastosowaniu protokołu DLS → czytaj więcej Poszczególne rodzaje sprzętu do ćwiczeń różnią się nie tylko w swoich zastosowaniach, ale i we wpływie, jaki wywierają one na Twoją wytrzymałość, koordynację i równowagę. Przykładowo, można zwiększyć wytrzymałość i kondycję serca przy użyciu bieżni lub roweru poziomego, ale jeden rodzaj sprzętu może być bardziej odpowiedni dla Ciebie, a drugi dla kogoś innego, w zależności od konkretnych objawów i stopnia sprawności ruchowej. Należy pamiętać, że nawet podczas korzystania z pewnych części ciała (na przykład nóg pedałujących na rowerze), te części ciała nie działają w izolacji. W tandemie z nimi pracują również mięśnie z innych części ciała (np. serca i tułowia), działające w celu zapewnienia wsparcia dla funkcjonowania głównej ćwiczonej partii mięśniowej. Ponieważ większy wysiłek zwiększa zapotrzebowanie wszystkich tych mięśni na tlen, podczas treningu należy oddychać głęboko i szybko. Pozwoli to poszerzyć płuca i zwiększyć objętość tlenu we krwi. Ze względu na zintensyfikowane pompowanie serca, w całym organizmie występuje zwiększenie przepływu krwi. Jak zatem widać, większość rodzajów aktywności fizycznej przyczyni się do poprawy zdrowia serca, krążenia krwi i ogólnej kondycji fizycznej. Najnowsze badania dowodzą, iż L-formy bakterii są przyczyną choroby Drogie sprzęt naprawdę nie jest konieczny dla wykonywania takich ćwiczeń lub treningu fitness. Dzięki zwykłemu chodzeniu w umiarkowanym tempie lub podobnym ćwiczeniom aerobowym, będziesz mógł osiągnąć podobne rezultaty. Czytaj więcej o stwardnieniu rozsianym: Szczegóły Opublikowano: czwartek, 25 listopad 2010 09:00 Odsłony: 5669 Prawdopodobnie w roku 2011 pojawią się pigułki dla chorych na stwardnienie rozsiane. Zastąpią zastrzyki, które dziś są podstawą terapii. Zmiany w sposobie leczenia stwardnienia rozsianego (SM) idą w kierunku poprawy jakości życia pacjentów. Na tę chorobę zapadają ludzie młodzi, w wieku 20 – 40 lat. Postępujące uszkodzenie tkanki nerwowej z czasem prowadzi do niepełnosprawności. – Badania nad stwardnieniem rozsianym to dzisiaj najbardziej rozwijające się pole badań w dziedzinie chorób neurodegeneracyjnych – mówił na kongresie Europejskiego Komitetu Badań i Leczenia Stwardnienia Rozsianego jego przewodniczący profesor neurologii Hans-Peter Hartung. W konferencji w Düsseldorfie uczestniczyło ponad 5 tys. lekarzy z całego świata. Nowe leki na stwardnienie rozsiane Prawdopodobnie w roku 2011 pojawią się pigułki dla chorych na stwardnienie rozsiane. Zastąpią zastrzyki, które dziś są podstawą terapii. Zmiany w sposobie leczenia stwardnienia rozsianego (SM) idą w kierunku poprawy jakości życia pacjentów. Na tę chorobę zapadają ludzie młodzi, w wieku 20 – 40 lat. Postępujące uszkodzenie tkanki nerwowej z czasem prowadzi do niepełnosprawności. – Badania nad stwardnieniem rozsianym to dzisiaj najbardziej rozwijające się pole badań w dziedzinie chorób neurodegeneracyjnych – mówił na kongresie Europejskiego Komitetu Badań i Leczenia Stwardnienia Rozsianego jego przewodniczący profesor neurologii Hans-Peter Hartung. W konferencji w Düsseldorfie uczestniczyło ponad 5 tys. lekarzy z całego świata. Z myślą o pacjentach Najważniejszymi doniesieniami na kongresie były informacje o zakończeniu badań III fazy – a więc blisko możliwości rejestracji – kilku leków doustnych, tj. kladrybiny, fingolimodu, teriflunomidu. Mechanizm działania tych leków polega na modyfikacji odpowiedzi immunologicznej organizmu, co powstrzymuje jej atak na mielinę, osłonkę komórek nerwowych (SM jest chorobą autoimmunologiczną, organizm niszczy własne komórki). Nie dość jednak, że leki te są skuteczne, to przede wszystkim łatwiejsze w użyciu. – Pacjenci często się skarżą, że czują się zmęczeni robieniem zastrzyków, a muszą je przyjmować średnio kilka razy w tygodniu – powiedziała “Rz” dr hab. Halina Bartosik-Psujek z Katedry i Kliniki Neurologii UM w Lublinie. Ale zmiany szykują się też w stosowaniu medykamentów w zastrzykach. Naukowcy zapowiedzieli pojawienie się nowej generacji interferonów (środków przeciwzapalnych często używanych w SM). Ich ewolucja będzie polegała na rzadszym podawaniu zastrzyków, nawet raz w miesiącu. W Düsseldorfie sporo uwagi poświęcono natalizumabowi. Jest to lek, który powoduje zmniejszenie stanu zapalnego i uszkodzeń nerwów. Chorzy w Europie mogą go stosować od czerwca 2006 roku. – To dzisiaj najbardziej efektywny środek służący do leczenia stwardnienia rozsianego – przekonuje prof. Frederick E. Munschauer, profesor neurologii z Uniwersytetu Nowego Jorku w Buffalo. Jak wynika z badania AFFIRM, w ciągu dwóch lat natalizumab o 68 proc. redukuje ryzyko nawrotu choroby, a także istotnie spowalnia proces upośledzenia czynności motorycznych. – Zaczęłam żyć na nowo – mówi Jacqueline Carnevale, Niemka cierpiąca na SM. Ratunek w przeszczepie Niestety, terapia może powodować poważne efekty uboczne. W ciągu trzech lat obecności leku na rynku u kilku chorych doszło do zapalenia mózgu, które prowadzi do ciężkiej niepełnosprawności, a nawet do śmierci. – Stosowanie natalizumabu wymaga wnikliwego monitorowania – podkreśla dr hab. Halina Bartosik-Psujek. Powinien być zażywany jedynie przez osoby, u których choroba przebiega rzutami i remisjami. Ważne jest, by terapie osób z SM zaczynać wcześnie. Pacjenci z dużymi ubytkami w tkance nerwowej nie będą reagować na leczenie. Ale naukowcy pracują także z myślą o tej grupie chorych. Sposobem na ich terapię może być regeneracja tkanki nerwowej. Próbuje się to robić za pomocą transplantacji komórek macierzystych. Kiedy nowości te wejdą do użytku? W Polsce zapewne niestety nieprędko. Nie dość, że nie wiadomo, ilu chorych z SM żyje w naszym kraju – szacuje się, że 45 – 60 tys. osób – to jeszcze nowoczesne leczenie otrzymuje zaledwie garstka z nich – 2,6 tysiąca. Skutki palenia i zakażenia Naukowcy wciąż nie znają odpowiedzi na pytanie, co jest przyczyną rozwoju stwardnienia rozsianego (SM). Istnieje na ten temat kilka hipotez. Najnowsze badania dowodzą, że ryzyko pojawienia się choroby zwiększa palenie papierosów. Zostały one przeprowadzone przez uczonych z Karolinska Institutet wśród 900 pacjentów i 1,8 tys. osób zdrowych. Okazało się, że kobiety palaczki są prawie półtora raza bardziej zagrożone chorobą niż kobiety niepalące. Ryzyko jej rozwoju wśród mężczyzn palaczy jest z kolei dwukrotnie większe i rośnie wraz z liczbą wypalanych papierosów. Naukowcy tłumaczą, że może mieć to związek z częstymi infekcjami układu oddechowego, które mają miejsce u osób palących, lub z nadmierną reakcją ich układu odpornościowego. Według innej hipotezy pojawieniu się SM sprzyja zakażenie wirusem Epsteina-Barra. Co prawda na jego działanie wystawionych jest aż 90 proc. populacji, ale nie u wszystkich się on uaktywnia. Badacze z University College London zauważyli, że im większa w organizmie pacjentów z SM ilość przeciwciał tego wirusa, tym bardziej agresywny jest przebieg choroby. Chcą na tej podstawie stworzyć test krwi, z pomocą którego można by prognozować, w jakim kierunku rozwinie się SM. źródło : Rzeczpospolita Stwardnienie rozsiane jest bardzo podstępną chorobą, która miewa okresy remisji. Oznacza to, że przez jakiś czas może dawać pewne mniej lub bardziej uciążliwe objawy, by zaraz na chwilę odejść w zapomnienie. Zdarza się jednak, że choroba postępuje i nie daje chwili wytchnienia. Stwardnienie rozsiane jest obecnie chorobą nieuleczalną. Jednak istnieją sposoby łagodzenia objawów, a ponieważ medycyna wciąż się rozwija, być może uda się znaleźć skuteczną metodę walki z chorobą. Co to jest stwardnienie rozsiane? Stwardnienie rozsiane to choroba autoimmunologiczna, która dotyczy układu nerwowego. Nie jest to choroba często występująca, diagnozuje się ją u od 2 do 150 osób na 100 tysięcy ludzi. Częściej występuje u kobiet niż u mężczyzn, zwłaszcza młodych. Chorobę wykrywa się z reguły pomiędzy 20. a 40. rokiem życia. Obecnie nie ma na nią lekarstwa, dlatego uznaje się ją za chorobę przewlekłą. Stwardnienie rozsiane jest postępującą chorobą ośrodkowego układu nerwowego. Występuje, gdy układ odpornościowy ciała błędnie atakuje zdrowe nerwy mózgu i rdzenia kręgowego. Według National Multiple Sclerosis Society choroba dotyka ponad 2,3 miliona osób na całym świecie. Im wcześniej zostanie postawiona diagnoza, tym lepsze rokowania. Ważne więc, by nie bagatelizować pierwszych objawów. SM to choroba naczyniowa mózgu, która polega na nieprawidłowym przekazywaniu impulsów nerwowych. Zaburzenia wywołują różne problemy neurologiczne, niekiedy prowadząc nawet do inwalidztwa. Ile osób w Polsce choruje na stwardnienie rozsiane? W Polsce na stwardnienie rozsiane choruje około 50 tysięcy osób. Niestety, nie wszyscy objęci są koniecznym leczeniem, ponieważ aby NFZ zrefundowało leczenie stwardnienia rozsianego, należy spełniać pewne warunki dotyczące przebiegu choroby. Medycyna jednak postępuje, dlatego obecnie chorzy na stwardnienie rozsiane żyją dłużej niż jeszcze kilkadziesiąt lat temu. W jakim wieku zaczyna się stwardnienie rozsiane? Stwardnienie rozsiane najczęściej diagnozowane jest u osób dorosłych, pomiędzy 20. a 40. rokiem życia. Szacuje się, że w ciągu kilku lat od postawienia diagnozy stan chorego znacznie się pogarsza, a sprawność zostaje ograniczona. Przyczyny stwardnienia rozsianego Przyczyny SM wciąż nie są znane. Choroba ma złożony charakter, może ujawnić się na skutek czynników genetycznych, immunologicznych, a nawet środowiskowych. Z ostatnich doniesień wynika, że może powodować ją wirus (zakażenie wirusem epstein) lub antygen, który nie został jeszcze przebadany. W trakcie choroby układ immunologiczny atakuje komórki układu nerwowego, powodując wielorakie zaburzenia na różnych poziomach. Z tego względu stwardnienie rozsiane uważa się za chorobę autoimmunologiczną i autoagresywną. Choroba występuje w tzw. rzutach. Atakuje mielinę, która osłania włókna nerwowe w mózgu. W wykryciu SM pomocne jest wykonanie rezonansu magnetycznego, który wskazuje obszary demielinizacji w mózgu. Stwardnienie rozsiane - rodzaje choroby Wyróżnia się cztery rodzaje stwardnienia rozsianego: postać rzutowo-remisyjna - początkowa faza choroby, która charakteryzuje się występowaniem rzutów stwardnienia rozsianego i okresami remisji postać pierwotnie postępująca - uważana za wyniszczającą, bez rzutów, ale ze stopniowym nasilaniem objawów choroby. postać wtórnie postępująca - u niemal 50 procent chorych postać ta rozwija się po około 10-15 latach. Jest to postać z rzutami choroby, po której najczęściej nie ma remisji objawów neurologicznych postać pierwotnie postępująca z zaostrzeniami - bardzo rzadko występująca Przebieg choroby SM Stwardnienie rozsiane to przewlekła choroba układu nerwowego, która objawia się u młodych dorosłych. Początkowo może dawać objawy nieswoiste, np. silne bóle głowy czy kręgosłupa. Jest to tzw. faza przedkliniczna, w czasie której pacjent zaczyna wykonywać różne badania, by dowiedzieć się, jakie są przyczyny nawracających migren czy silnych dolegliwości bólowych. Następnie następuje postać rzutowo-remisyjna. Wczesne objawy stwardnienia rozsianego mogą być różne. W trakcie rzutu choroby pojawiają się zaburzenia równowagi, zaburzenia czucia powierzchniowego, parestezje, sztywność mięśni, zawroty głowy. Choroba nagle się pojawia, po czym często cofa, powodując poprawę samopoczucia pacjenta. Rzuty występują rzadko: jeden raz lub maksymalnie kilka razy w roku. Po kilku latach następuje postęp choroby, a objawy neurologiczne się nasilają. Nie mają one jednak już charakteru rzutowego, a jedynie stopniowo i powoli nasilają się różne dolegliwości ze strony układu nerwowego. Oprócz początkowych objawów takich jak sztywność mięśni czy zaburzenia pamięci, mogą wystąpić również zaburzenia mowy, zmienione odczuwanie dotyku, problemy ze słuchem, wzrokiem czy nawet problemy z oddawaniem moczu Przebieg choroby jest różny, ale stopniowo odbiera ona choremu sprawność i ogranicza ruchomość. Leczenie stwardnienia rozsianego skupia się na leczeniu objawowym, które łagodzi objawy choroby i hamuje jej postępy. Nie opracowano dotąd leczenia przyczynowego, dlatego po kilkunastu latach choroby większość chorych na SM ma problemy z samodzielnym poruszaniem się. Stosowane leczenie nie jest w stanie temu zapobiec, obecne terapie skupiają się na spowolnieniu postępu stwardnienia rozsianego. Stwardnienie rozsiane – objawy Objawy stwardnienia rozsianego różnią się znacznie i mogą być zarówno łagodne, jak i ciężkie. Choroba może powodować zmęczenie, drętwienie, mrowienie, problemy ze wzrokiem, utratę ruchliwości i paraliż. Z czasem objawy się nasilają, wywołując zaburzenia czucia, zaburzenia widzenia, niedowład kończyn. Większość osób ze stwardnieniem rozsianym doświadcza pierwszych objawów między 20. a 30. rokiem życia. Wczesne objawy obejmują: Problemy ze wzrokiem. Może wystąpić: rozmazany obraz, podwójne widzenie, zniekształcenie koloru czerwono-zielonego, utrata wzroku, ból podczas patrzenia w górę lub w bok, zapalenie nerwu wzrokowego, pozagałkowe zapalenie nerwu wzrokowego, zaburzenia ruchu gałek ocznych. Zmęczenie. Większość osób ze stwardnieniem rozsianym doświadcza zmęczenia i słabości. Uszkodzenie nerwu w obrębie kręgosłupa powoduje długotrwałe lub przewlekłe zmęczenie. Należy jednak pamiętać, że zmęczenie towarzyszy większości poważnych chorób, więc nawet jeśli nie pojawiły się inne, wymienione objawy, konsultacja z lekarzem jest konieczna. Mrowienie i drętwienie. Najczęściej występuje w obrębie stóp, twarzy, ramion, palców. Drętwienie początkowo jest łagodne, ale nasila się z biegiem czasu. Chorzy wskazują, że jest to uczucie przypominające porażenia prądem. Bóle i skurcze. Mogą pojawiać się przeróżne odczucia: skurcze nóg, uczucie kłucia lub szczypania, przebiegające impulsy przez ciało. Problemy z pęcherzem. Może zwiększyć się częstotliwość oddawania moczu, trudności z rozpoczęciem oddawania moczu, parcie na pęcherz, popuszczanie. Mogą pojawić się również zaburzenia oddawania moczu. Zawroty głowy. Mogą powodować problemy z utrzymaniem równowagi, niezdarność lub trudności w chodzeniu. Problemy z koncentracją. Często występuje dezorientacja, problemy ze skupieniem uwagi, uczeniem się, pamięcią. Problemy ze słuchem. Mogą pojawić się zaburzenia słuchu Zaburzenia snu Zaburzenia poznawcze Zaburzenia nastroju Choroby tarczycy Stwardnienie rozsiane jest chorobą autoimmunologiczną, która uszkadza ośrodkowy układ nerwowy. Dokładna przyczyna nie jest jasna, ale czynniki genetyczne i środowiskowe prawdopodobnie mają ogromne znaczenie. Choroba może częściej wystąpić u osób, których członkowie rodziny chorowali na SM. Jak postępuje stwardnienie rozsiane (choroba SM)? Początkowo choroba postępuje gwałtownie. Objawy pojawiają się nagle, w ciągu kilku dni i ustępują po pewnym czasie. Są to tzw. okresy remisji. Choroba ma charakter rzutów. Po pewnym czasie spowalnia, objawy stwardnienia rozsianego stopniowo się nasilają, ale już nie ustępują. Powodują postępujące inwalidztwo i mogą prowadzić do wielu innych chorób. Czy stwardnienie rozsiane to choroba śmiertelna? Stwardnienie rozsiane samo w sobie niej jest chorobą śmiertelną, ale jest chorobą nieuleczalną. Choroby, które mogą pojawić się w wyniku powikłań SM, mogą doprowadzić do przedwczesnej śmierci. Chorobę najczęściej wykrywa się pomiędzy 20. a 40. rokiem życia i szacuje się, że długość życia chorego wynosi od 25 do 35 lat od momentu postawienia diagnozy. Przedwczesna śmierć może pojawić się na skutek zapalenia nerek czy sepsy rozwijającej się w odleżynach. Jak sprawdzić, czy ma się stwardnienie rozsiane? Każde niepokojące objawy ze strony układu nerwowego należy skonsultować początkowo z lekarzem pierwszego kontaktu, a następnie z neurologiem. Jeśli chory skarży się na zawroty głowy, bóle głowy, problemy z koncentracją, zaburzenia czucia, zaburzenia równowagi, neurolog zleci rezonans magnetyczny. To badanie obrazowe, które pozwala zobaczyć, czy u chorego występują zmiany demielinizacyjne w mózgu i rdzeniu kręgowym. Oprócz tego zaleca się wykonanie tomografii głowy oraz morfologii krwi. Jak lekarz stawia diagnozę stwardnienia rozsianego? Lekarz diagnozuje stwardnienie rozsiane po wykonaniu szeregu badań obrazowych i morfologicznych. Dopiero po pobraniu płynu mózgowo-rdzeniowego i wykonaniu rezonansu magnetycznego, który jest bardzo dokładny, stawiana jest diagnoza SM. Nie oznacza to jednak zakończenia diagnostyki. Po postawieniu diagnozy podejmowane jest leczenie, które polega na spowolnieniu rzutów choroby. Leczenie stwardnienia rozsianego Leczenie stwardnienia rozsianego polega na stosowaniu glikokortykosteroidów. Leki te nie blokują postępów choroby, ale spowalniają jej rozwój i łagodzą jej objawy. Oprócz glikokortykosteroidów stosuje się również leki przeciwbólowe i suplementy, które uzupełniają niedobory witamin. Ważne jest również regularne stosowanie innych metod leczenia, do których zalicza się fizjoterapię i psychoterapię. Konieczne jest również prowadzenie spokojnego trybu życia, stosowanie racjonalnej i zbilansowanej diety, unikanie stresu. Wszystkie te czynniki mogą poprawić komfort życia chorego i sprawić, że organizm dłużej będzie bronił się przed chorobą. Czytaj też:Czy twój układ odpornościowy może być osłabiony? 5 sygnałów ostrzegawczych Na temat dostępności nowoczesnego leczenia dla pacjentów z SM, jego skuteczności i bezpieczeństwa rozmawiamy z dr Elżbietą Tokarz-Kupczyk z Oddział Klinicznego Neurologii z Pododdziałem Udarowym w Szpitalu Klinicznym im. H. Święcickiego UM w Poznaniu. Rynek Zdrowia: - Niektórzy pacjenci obawiają się krótkoterminowych terapii w SM, które przynoszą długoterminowe efekty. Czy z perspektywy Pani Doktor jako praktyka z wieloletnim doświadczeniem te obawy są uzasadnione? Dr Elżbieta Tokarz-Kupczyk: - W leczeniu chorych na stwardnienie rozsiane stosuje się szereg leków o różnym mechanizmie działania. Z uwagi na niejednoznaczną patogenezę stwardnienia rozsianego terapia tej jednostki chorobowej jest trudna. Na patologię stwardnienia rozsianego składa się cały łańcuch zdarzeń. Kluczową rolę odgrywają komórki układu immunologicznego szczególnie autoreaktywne limfocyty T i B. Od 2018 roku możemy stosować w Polsce terapię rekonstytucyjną powodującą przebudowę układu immunologicznego. Innowacyjność tej terapii polega na krótkim okresie leczenia z długofalowym efektem. Terapia rekonstytucyjna redukuje liczbę limfocytów, jednak w odróżnieniu od cią­głej immunosupresji, w trakcie której do­ chodzi do stałej, trwałej redukcji, w przy­ padku terapii rekonstytucyjnej limfocyty się odnawiają, ale nie są już tak reaktyw­ne jak przed zastosowaniem leczenia. Ich odnowa jest więc jednocześnie swoistą przebudową układu immunologicznego. Jedną z substancji stosowanych w terapii rekonstytucyjnej stwardnienia rozsiane­go jest kladrybina w tabletkach, dostępna od 2019 r. Mechanizm działania kladrybiny w tabletkach (wg ChPL) w leczeniu stwardnienia rozsianego nie jest w pełni wyjaśniony, ale uważa się, że jej działanie na limfocyty B i T przerywa kaskadę zdarzeń w układzie immunologicznym mających kluczowe znaczenie w SM. Należy pamiętać, że nie każdy pacjent chorujący na stwardnienie rozsiane kwalifikuje się do tego rodzaju terapii. Warunki jakie musi spełnić pacjent podczas kwalifikacji są ściśle określone dla każdego leku w charakterystyce produktu leczniczego. Przed kwalifikacją należy przeprowadzić rozmowę z pacjentem i wyjaśnić wszelkie wątpliwości, a przede wszystkim objaśnić celowość wybranej terapii. Lek dobiera się indywidualnie dla pacjenta biorąc pod uwagę szereg czynników (np. aktywność i postać choroby, aktualny stan etc.). Pacjenta interesuje przede wszystkim skuteczność i bezpieczeństwo zastosowanego leczenia. Z uwagi na niepokój pacjenta i obawę , że leczenie jest krótkotrwałe i będzie zakończone, należy również przedyskutować koncepcję leczenia w przypadku nieskuteczności terapii. Pomocne są doświadczenia zdobyte w naszym oddziale dzięki uczestnictwu w badaniach klinicznych przeprowadzanych przed rejestracją leków przez EMA czy FDA, które pozwalają na długoterminową własną ocenę pacjentów. Tym doświadczeniem dzielimy się w rozmowie z pacjentem przedstawiając przykłady z własnej praktyki np. o ponad 10-letniej remisji stwardnienia rozsianego. Wśród naszych pacjentów, uczestników badania Clarity i Clarity ext. (oceniających skuteczność kladrybiny w tabletkach) mamy osoby, które zapomniały o chorobie i mogły prowadzić aktywne życie zawodowe i rodzinne, a były leczone tylko kladrybiną w tabletkach w latach 2005-2011 i nie wymagały stosowania terapii podtrzymującej. - Pandemia postawiła wiele wyzwań w leczeniu SM. Jakie jest stanowisko ekspertów dotyczące szczepień przeciw SARS-CoV-2 w procesie leczenia stwardnienia rozsianego? Grupa robocza ekspertów Sekcji Stwardnienia Rozsianego i Neuroimmunologii Polskiego Towarzystwa Neurologicznego opracowała stanowisko na temat szczepień przeciwko wirusowi SARS-CoV-2 szczepionkami mRNA firm Pfizer/BioNTech i Moderna oraz szczepionkami wektorowymi firm AstraZeneca i Johnson & Johnson/Janssen u chorych na stwardnienie rozsiane (SM). Rekomendacje ukazały się w styczniu br. i są uaktualniane, służą pomocą w postępowaniu w dobie pandemii w kwestii szczepień. Najnowsze ustalenia powstały w oparciu o opinie ekspertów i dane uzyskane z piśmiennictwa do dnia Grupa ekspertów rekomenduje u pacjentów leczonychi interferonami beta, octanem glatirameru, teryflunomidem, fumaranem dimetylu oraz natalizumabem: • Na podstawie dostępnych danych wydaje się, że u chorych leczonych tymi terapiami nie powinny wystąpić ani problemy związane z bezpieczeństwem, ani ze skutecznością szczepionki przeciwko SARS-CoV-2. Podanie szczepionki można rozważać na każdym etapie leczenia (nie jest konieczna zmiana harmonogramu terapii). • U pacjentów już leczonych fingolimodem, w chwili obecnej brak jest wystarczających danych, by zalecać przerwanie leczenia na czas szczepienia - szczepienie można rozważać niezależnie od harmonogramu przyjmowania leku. • Minimalnym okresem, który należy odczekać wydaje się okres 12 tygodni od podania ostatniej dawki okrelizumabu. W indywidualnych przypadkach, gdy korzyści płynące ze szczepienia są bardzo duże i wyraźnie przewyższają ewentualne ryzyko wystąpienia rzutu choroby, można rozważyć odroczenie podania kolejnej dawki leku, aby przeprowadzić pełny cykl szczepienia po 5-6 miesiącach od ostatniej dawki okrelizumabu. • U pacjentów, u których planujemy rozpoczęcie terapii kladrybiną w tabletkach, szczepienie powinno zostać zakończone minimum 2-4 tygodnie przed podaniem leku. U pacjentów, którzy rozpoczęli już terapię kladrybiną w tabletkach, szczepienie najlepiej planować minimum 12 tygodni od ostatniej dawki doustnej kladrybiny. Należy pamiętać, że u pacjentów u których wystąpił rzut choroby leczonych kortykosteroidami szczepienie należy wykonać co najmniej 4 tyg po ostatniej dawce. To stanowisko ekspertów, jest bardzo pomocne w podejmowaniu decyzji jak postępować w kwestii szczepień podczas pandemii COVID-19. Wymienione powyżej przykłady wskazują na bardzo indywidualne podejście do każdego pacjenta. Podczas doboru terapii należy wziąć pod uwagę różny mechanizm działania leków, różny etap leczenia, czas wykonanego szczepienia, choroby współistniejące. Są pacjenci u których można zmienić harmonogram podawania leku, ale możemy też mieć chorych u których leczenie nie może być opóźnione. Dla nas neurologów leczących chorych różnymi lekami ważne są doniesienia z piśmiennictwa o skuteczności szczepionki w kontekście różnych leków stosowanych w SM. Takie informacje uzyskaliśmy z pracy prof. Achiron z Izraela na temat humoralnej odpowiedzi immunologicznej na szczepionkę COVID-19 mRNA u pacjentów z wysoką aktywnością choroby, opublikowanej w Therapeutic Advances in Neurological Disorders 2021. W badaniu obserwacyjnym izraelskich pacjentów z SM, którzy zostali zaszczepieni szczepionką Pfizer-BNT162b2-COVID 19 (n=125), porównano zdolność do wytworzenia odpowiedzi humoralnej związanej z powstawaniem przeciwciał ze zdrowymi osobami (n=47). Wszyscy pacjenci leczeni kladrybiną w tabletkach (n=23), którzy otrzymali szczepionkę mRNA przeciw COVID-19, byli w stanie wytworzyć przeciwciała, podobnie jak zdrowe osoby i nieleczone osoby z SM, niezależnie od liczby limfocytów. Jednakże nie wszystkie leki uzyskały tak dużą skuteczność.​ Kladrybina w tabletkach jest lekiem o wysokiej skuteczności, który nie ma wpływu na powstawanie pełnej odpowiedzi związanej z tworzeniem przeciwciał po podaniu szczepionki mRNA przeciw COVID-19. A więc obawa o brak wytworzenia odporności w przypadku kladrybiny w tabletkach, leku powodującego czasową limfopenię, nie znalazła uzasadnienia. W czasie pandemii podkreśla się, że nie powinno się hamować układu immunologicznego w sposób ciągły. Kladrybina w tabletkach jest terapią rekonstutucyjną, a nie immunosupresyjną. U większości pacjentów liczba limfocytów może powrócić do normy lub lekkiej limfopenii w ciągu 9 miesięcy. W przypadku aktywnego stwardnienia rozsianego priorytetem jest szybkie rozpoczęcie leczenia, aby nie dopuścić do nieodwracalnego uszkodzenia aksonów. - Mimo że wiele leków na stwardnienie rozsiane jest refundowanych, pacjenci z SM nie mogą w pełni skorzystać z potencjału, jaki mają leki wysoko skuteczne. Czy takie leki powinny być dostępne również na wcześniejszym etapie choroby? Co podpowiada Pani doświadczenie? - Stwardnienie rozsiane (SM) jest chorobą demielinizacyjną o podłożu immunologicznym o nadal nieustalonej etiologii. Aktualnie ze względu na przebieg choroby wyróżniamy postacie: rzutowo-remisyjną, wtórnie postępującą i pierwotnie postępującą. Niektórzy pacjenci od samego początku mają liczne, ciężkie rzuty ze znaczną aktywnością radiologiczną w kolejnych badaniach MR mózgowia i rdzenia. Jest to szybko rozwijająca się ciężka postać SM, RES (rapidly evolving severe). Algorytm leczenia stwardnienia rozsianego wyróżnia 2 schematy: eskalacyjny lub indukcyjny. Schemat eskalacyjny polega na początkowym stosowaniu leków bezpiecznych, ale mniej skutecznych, natomiast w schemacie indukcyjnym pacjent jest leczony silnym lekiem z następowym leczeniem podtrzymującym w miarę konieczności. Obecnie w ramach programu lekowego dla chorych z SM mamy do dyspozycji 12 leków refundowanych. Program jest przeznaczony dla pacjentów z rozpoznanym SM wg kryteriów McDonalda z 2017 r. z postacią rzutowo-remisyjną, w ramach pierwszej linii leczenia. Program przewiduje leczenie 5 lekami (fingolimod, natalizumab, alemtuzumab, ocrelizumab, kladrybina w tabletkach) pacjentów z wysoce aktywną postacią choroby, leczonych 12 miesięcy w ramach pierwszej linii lub pacjentów z postacią RES (oprócz ocrelizumabu). Ocrelizumab może być stosowany u pacjentów z aktywnym pierwotnie postępującym stwardnieniem rozsianym. Aktualnie nie dysponujemy żadnym markerem, który pomógłby w wyborze leku najbardziej skutecznego dla określonego indywidualnego pacjenta. Na wybór leku wpływa wiele czynników. Poza wysoką aktywnością choroby, bierze się pod uwagę: wiek pacjenta, płeć, czas trwania choroby, choroby współistniejące, zaburzenia poznawcze, profil bezpieczeństwa leku, aktywność zawodową, dostępność leku, styl życia. W ramach programu lekowego kladrybina, ocrelizumab objęte są refundacją od 2019 roku. Wcześniej można było stosować fingolimod i natalizumab (bez obecności przeciwciał anty-JCV) - od 2013 r., a od lipca 2018 r. natalizumab z obecnością p-ciał-JCV, od 2018 r. alemtuzumab. Pomimo rzutów pacjenci nie spełniają kryterium radiologicznego zmiany leku na 2-gą linię: 2 zmian GD(+) lub 3 nowych zmian w sekwencji T2 z powodu zbyt małej ilości wykazanych zmian. Niestety dostępność do diagnostyki rezonansowej w ramach NFZ w Polsce jest ograniczona. Poszukując wymaganych zmiany w MRI niejednokrotnie wskazane jest wykonanie kilku odcinków (ocena mózgu, rdzenia kręgowego), co mnoży koszty badań i przede wszystkim wydłuża tak cenny czas do rozpoczęcia właściwej terapii. Ten warunek w znacznym stopniu ogranicza dostęp do leków przypisanych do 2-giej linii leczenia.​ Przykładowo według charakterystyki produktu leczniczego kladrybina w tabletkach, lek jest wskazany do stosowania u dorosłych w leczeniu rzutowej postaci SM o dużej aktywności, potwierdzonej objawami klinicznymi „lub” wynikami diagnostyki obrazowej (MRI). Proszę zwrócić uwagę na spójnik „lub” a nie „oraz” jak to jest określone w programie lekowym. Zmiana zapisu z „oraz” na „lub” bardzo ułatwiłaby nam lekarzom leczenie pacjentów. Pomocne byłoby również płynne przechodzenie między programami oczywiście w zgodzie z ChPL, bez innych ograniczeń programowych. Od 1 września 2020 roku nastąpiła zmiana w programach lekowych dla pacjentów z SM z uwagi na szereg odniesień do aktualnych Charakterystyk Produktów Leczniczych (np. dokonując zmiany leku należy kierować się zapisami właściwych Charakterystyk Produktów Leczniczych ). Nie zmieniono natomiast kryteriów kwalifikacji do leczenia zgodnych z ChPL. Aktualnie ważne jest, aby właściwy pacjent otrzymał właściwy lek we właściwym czasie. Odsunięcie decyzji w czasie skutkuje pojawieniem się nowych rzutów i progresją niepełnosprawności. Zmniejsza się również rezerwa neurologiczna, a więc ogranicza się zdolność OUN (ośrodkowego układu nerwowego) do kompensacji uszkodzeń poprzez tworzenie nowych szlaków przewodnictwa nerwowego i remielinizacji. Lekarzy klinicystów interesują dane z rzeczywistej praktyki klinicznej, a nie tylko z badań klinicznych. Wyniki badania Classic MS wskazują na długofalową skuteczność leczenia kladrybiną. Kryterium włączenia pacjentów do badania było wystąpienie co najmniej 1 rzutu w ciągu poprzednich 12 miesięcy, co jest zgodne z aktualnym ChPL produktu. Pacjenci leczeni w ramach badań klinicznych Clarity, Clarity ext. oceniani byli 8-14 lat po zastosowanym leczeniu. Z danych okresowych pochodzących z leczonych grup pacjentów wynika, że skuteczność kladrybiny w tabletkach jest trwała, lek szybko działa. Badania wskazują, że pod koniec 1. miesiąca od rozpoczęcia terapii obserwuje się wpływ na liczbę aktywnych plak demielinizacyjnych (obszary gdzie doszło do uszkodzenia mieliny w istocie białej ośrodkowego układu nerwowego) obrazowanych w badaniu metodą rezonansu magnetycznego. Ma to kardynalne znaczenie w wysoko aktywnych postaciach SM, ponieważ każde nowe ognisko zapalne może skutkować rzutem choroby. Znaczny odsetek pacjentów leczonych kladrybiną w tabletkach nie wymagał dalszego stosowania leków modyfikujących chorobę lub przyrządu wspomagającego chodzenie i wielu pacjentów utrzymało pracę zawodową. Dlatego zasadne byłoby zastosowanie terapii indukcyjnej na początkowym etapie choroby z następowym leczeniem podtrzymującym w miarę konieczności u niektórych pacjentów. Materiał chroniony prawem autorskim - zasady przedruków określa regulamin. Dowiedz się więcej na temat: Stwardnienie rozsiane to przewlekła choroba układu nerwowego, która polega na nieprawidłowym przekazywaniu impulsów nerwowych i bardzo często prowadzi do inwalidztwa. Na stwardnienie rozsiane ciągle nie ma leku, jednak prawidłowe rozpoznanie pierwszych objawów pozwala w porę wprowadzić odpowiednią terapię, która opóźni przebieg schorzenia. spis treści 1. Co to jest stwardnienie rozsiane (SM)? 2. Pierwsze objawy stwardnienia rozsianego Objaw Lhermittea 3. Diagnostyka stwardnienia rozwiń 1. Co to jest stwardnienie rozsiane (SM)? Stwardnienie rozsiane (SM) to schorzenie ośrodkowego układu nerwowego. Zaliczane jest do chorób autoimmunologicznych, to znaczy, że organizm sam atakuje swoje własne, zdrowe tkanki. Należy ono także do grupy dolegliwości zapalno-demielinizacyjnych. Na SM w Polsce choruje około 40 tys. osób od 20. do 40. roku życia. Choroba trzy razy częściej dotyka kobiet niż mężczyzn. Zobacz film: "Czym różni się nerwica od innych zaburzeń psychicznych?" Przebieg choroby u każdej osoby jest inny. Stwardnienie rozsiane w zależności od dynamiki rozwoju objawów podzielono na postaci: rzutowo-ustępującą, pierwotnie postępującą, rzutowo-postępującą, wtórnie postępującą. Pierwszymi objawami stwardnienia rozsianego jest drętwienie kończyn dolnych oraz zaburzenia czucia 2. Pierwsze objawy stwardnienia rozsianego Pierwszymi objawami, jakie możemy zauważyć, to: zmęczenie, osłabienie, drętwienie i mrowienie w jednej kończynie albo we wszystkich, zaburzenia czucia, odruchy ścięgniste, które zaliczają się do odruchów bezwarunkowych. Objaw Lhermittea Do pierwszych objawów stwardnienia rozsianego zaliczamy także objaw Lhermittea. Polega on na odczuwaniu przez pacjenta przebiegania prądu w dół kręgosłupa podczas schylania głowy do dołu. Kolejnym objawem stwardnienia rozsianego, który często pojawia się jako pierwszy, jest pozagałkowe zapalenie nerwu wzrokowego, a także poprzeczne zapalenie rdzenia kręgowego. Pojawiają się nagłe niedowłady w kończynach dolnych. Towarzyszy temu nietrzymanie moczu oraz stolca. Podczas trwania choroby może dojść do stopniowego narastania niedowładu kończyn dolnych. Do pierwszych objawów stwardnienia zaliczamy także: nieskoordynowane ruchy, zaburzenia równowagi, zawroty głowy, nerwobóle, zaburzenia czucia, podwójne widzenie, widzenie nieostre, zaburzenia mowy. Ostatnim objawem, który możemy zauważyć na początku choroby, jest objaw Uthhoffa, czyli nasilanie się objawów po wysiłku fizycznym lub podczas gorączki. 3. Diagnostyka stwardnienia Jeśli zaobserwujemy takie dolegliwości, należy jak najszybciej udać się do lekarza, który po rozpoznaniu pierwszych objawów stwardnienia rozsianego kieruje do lekarza neurologa. Specjalista wykona szczegółowe badania. Zalecane jest także wykonanie tomografii komputerowej oraz rezonansu magnetycznego, które pomogą wykryć charakterystyczne zmiany strukturalne. W razie jakichkolwiek wątpliwości w zdiagnozowaniu choroby wykonywana jest punkcja lędźwiowa. Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez Rekomendowane przez naszych ekspertów Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza. polecamy

forum chorych na stwardnienie rozsiane